Aksara Sunda

Ti Wikibooks

Aksara Sunda nujul ka hiji sistim ortografi hasil karya masarakat Sunda nu ngawengku aksara jeung sistim kaaksaraan pikeun nuliskeun basa Sunda. Aksara Sunda ngarujuk ka aksara Sunda Kuna nu kungsi dipaké sahanteuna ti abad ka-14 nepi ka abad ka-18.

Susunan Aksara Sunda

Aksara Sunda diwangun ku sababaraha komponén, diantarana:

  • aksara ngalagena
  • vokal mandiri
  • aksara swara
  • tanda baca
  • angka

Aksara Ngalagena

Aksara Vokal Mandiri

Rarangkén

Dumasar kana patempatanana, 14 rarangkén dibagi jadi:

  • rarangkén luhur = 5 rupa
  • rarangkén handap = 2 rupa
  • rarangkén sajajar = 6 rupa

a. Rarangkén luhur

°ᮤ panghulu, ngarobah sora aksara Ngalagena /a/ jadi /i/.

Example: = ka → ᮊᮤ = ki.

°ᮨ pamepet, ngarobah sora aksara Ngalagena /a/ jadi /e/.

Example: = ka → ᮊᮨ = ke.

°ᮩ paneuleung, ngarobah sora aksara Ngalagena /a/ jadi /eu/.

Example: = ka → ᮊᮩ = keu.

°ᮁ panglayar, nambahan sora /+r/ kana sora asalna.

Example: = ka → ᮊᮁ = kar.

°ᮀ panyecek, nambahan sora /+ng/ kana sora asalna.

Example: = ka → ᮊᮀ = kang.

b. Rarangkén handap

°ᮥ panyuku, ngarobah sora aksara Ngalagena /a/ jadi /u/.

Example: = ka → ᮊᮥ = ki.

°ᮢ panyakra, nyalusupkeun sora /+r/ kana sora asalna. Sora panungtung bisa dirobah ku rarangkén séjénna.

Example: = ka → ᮊᮢ = kra.

°ᮣ panyiku, nyalusupkeun sora /+l/ kana sora asalna. Sora panungtung bisa dirobah ku rarangkén séjénna.

Example: = ka → ᮊᮣ = kla.

c. Rarangkén sajajar

ᮦ° panéléng, modifies Ngalagena vowel /a/ jadi /é/.

Example: = ka → ᮊᮦ = ké.

°ᮧ panolong, ngarobah sora aksara Ngalagena /a/ jadi /o/.

Example: = ka → ᮊᮧ = ko.

°ᮡ pamingkal, nyalusupkeun sora /+y/ kana sora asalna. Sora panungtung bisa dirobah ku rarangkén séjénna.

Example: = ka → ᮊᮡ = kya.

°ᮂ pangwisad, nambahan sora /+h/ kana sora asalna.

Example: = ka → ᮊᮂ = kah.

°᮪ patén atawa pamaéh, ngaleungitkeun sora /a/ aksara Ngalagena.

Example: = ka → ᮊ᮪ = k.

Angka

Dina tulisan, angka diwatesan ku tanda pipa ajeg | ... |.
Conto: |᮲᮰᮰᮸| = 2008